Soyut Düşünce ve Beyin : Prof. Dr. Nevzat Tarhan

İnsan, bilgisi sayesinde maddeye hükmetmeyi başardı. İnsanlık tarihinde güç ve kudret ilk defa bu ölçüde bilgi ve teknolojiye geçti. Bilgi gücünün kol gücünden üstün olduğu bu çağa ayak uyduramayanların zamanın gerisinde kalacaklarını söylemek yerinde olacaktır. Bill Gates ilginç öngörüleri ile 2000’li yılları hız yıllarına dönüştürdü. Her çeşit bilginin dijital formata dönüştürülebilmesiyle yeni bir çığır açıldı. İkinci çığırı da “bağlanabilirlik” açtı. Donanım, yazılım ve iletişim üçlüsü kağıdı tarihe karıştırmaya başladı. İnsanın tüketim davranışları değişmeye başladı. Dünyayı dijital bir sinir sistemine çeviren web tarzı yaşamı şöyle bir incelersek, insan beyninin bir taklidinden başka bir şey olmadığını görürüz. Her sinir hücresi bir bilgisayar; sinir hücreleri arasındaki ağlar, internet; aksonlar da fiber optik kablolar (nöronal network). 

   Nasıl Düşünüyoruz? 

  Evrenin sırlarını çözmek için beynin ne olduğu, nasıl çalıştığı, nasıl düşündüğümüz, duygularımızın işleyişinin nasıl olduğu sorularına cevap vermek gerekir. Vücudumuzu yöneten organ, beyindir. Organlarımızın çalışmasının kumanda merkezi beyindir. Beyin dış dünyayı algılar, iç dünyamızı tanır, doğru eylemler her şeyin titreyen ve salınan bir enerji biçimi, frekans alanı vardır. Bizim beş duyumuz bu frekans ve amplitüd spektrumunda küçük bir parantezdir. 

   Beyin ve Bilgisayar  

  Teknolojinin geldiği aşama, bilgilerin ışık, ses ve görüntü olarak elektronik devrelerle manyetik sinyallere dönüştürülmesini mümkün kılmıştır. Manyetik sinyallerle iletilen bilgiler, alıcı bilgisayarda yeniden kendi frekanslarına dönüşür. Yakın bir gelecekte koku dönüşümü de gerçekleştirilebilecek. Bilgisayarın en küçük elektronik devresi silikonlar, insan beyninin en küçük elektronik dönüşümcüsü nöronlardır. Bugün bilim emekçileri nöronlarla silikonlar arasında geçiş yapacak bir kart oluşturmaya çalışıyorlar. Bu gerçekleşirse beyindeki bilgileri zahmetsizce bilgisayara veya bilgisayardaki bilgileri zahmetsizce beyne nakletmek mümkün olacak. “Şu anda kafamızın içinde neler oluyor da kendi varoluşumuzu fark ediyoruz?” Bu soru, Sokrates dönemindeki kadar, bugün de güncel ve önemli. Gün geçmiyor ki insan beyninin sırları ile ilgili yeni haberler basına yansımasın. Hatta geçen yıllarda Nobel Tıp Ödülü alan bir araştırmanın konusu “beynin, görme işlevini nasıl proses ettiği” idi. “Sevginin kimyası, mutluluk hormonları, beyin haritası ile akıl hastalıklarının anlaşılması, temizlik hastası bir kadının beyninde temizliği yöneten hücrelerin salgılarının düzeltilmesi ile hastalığının iyileşmesi...” gibi haberler gittikçe artacağa benziyor. Çünkü artık insan beyninin müthiş renkli üç boyutlu haritalarını çekebiliyor, tek hücrenin elektriğini kaydedebiliyoruz. Ruhumuzun özelliklerini görebilmek için mutlaka elektronik devrelere yani beyne ihtiyacımız vardır. Neşe, sevinç, elem, keder, korku, öfke, nefret gibi duygular birer beyin faaliyetidir. Beynimiz, vücut ağırlığımızın ancak %2’sine tekabül ettiği halde, vücuda gelen oksijenin %25’ini, glikozun ise çoğunu tüketmektedir. Çünkü 140 milyar beyin hücresi sürekli birbiriyle haberleşmektedir. Bilgiler beyin hücreleri arasında üç boyutlu olarak ağ şeklinde depolanmaktadır. 

  Beyindeki Simetri

 Beyin birbirinin izdüşümü gibi iki yarım küreden oluşur. İki gözümüz, iki kulağımız olduğu gibi iki beynimiz vardır. Sağ taraf hisseden, sol taraf düşünen beyin özelliklerini daha çok taşır. Kadınlarda sağ yarım küre daha baskın çalışır. Müzik, sanat, resim gibi soyut özellikler sağ yarım kürede; mantık, muhakeme hesaplama, konuşma gibi somut özellikler sol yarım kürede daha belirgindir. İki yarım küre arasında “Corpus Callosum” denilen bir köprü vardır. Bu köprü iyi kullanılırsa kişinin beyni daha aktif hale gelecektir. Aklı ön plana çıkaran kişiler sol beyinle, duyguları ön plana çıkaran kişiler sağ beyinle düşünürler. İdeal olan her iki beyni ahenkli kullanmayı başarmaktır. Beyne gelen bilgi ve uyaranlar, algılandıktan ve ön bilgi işlemi yapıldıktan sonra, sinirsel bağlantılardan yararlanarak bütün beyin yüzeyine yayılır ve aynı anda değişik yerlerde saklanır. Beynin bu modüler çalışma sistemi sürekli iletişim gerektirir.