Enneagram Nedir?

Enneagram Kendini Tanıma Sanatıdır

Enneagram, kökeni Orta Asya'ya kadar uzanan dokuz kişilik tipini, motivasyonlarını ve bu dokuz kişilik tipinin aralarındaki ilişkilerini açıklayan, kişilik modelidir. İnsanın kendisini ve çevresini tanımasına yardımcı olan çok eski bir öğretidir.

 

  Rus bir felsefeci olan Gurdjieff sayesinde batı Enneagram ile tanıştı. Şilili bir psikiyatr olan Naranjo ise Enneagram ile psikolojiyi kaynaştırmaya çalışmıştır. Bolivyalı psikolog Ichazo da Enneagram'ı bilinçaltı translarında kullanmaya çalışarak psikoloji ve Enneagram'ı bir araya getirmek için çabalamıştır.

  Enneagram insanın mizacını temel alır. Her insan bir mizaçla doğar ve bunu hayatı boyunca taşır. Mizacın doğuştan gelen özellikler ve çevresel faktörlerle şekillenmesiyle kişilik oluşur. Biraz daha ayrıntılı bakacak olursak;

  Mizaç; doğuştan gelen, kendine has motivasyonları, algı biçimi, değerlendirme tarzı, yönelim önceliği olan ve değiştirilemeyen yapıdır.

  Kişilik; toplumsal faktörler, kişisel deneyimler gibi faktörlerin mizaçla etkileşerek oluşturduğu en kapsamlı yapıdır.

  Kişiliği oluşturan faktörleri üçe ayıracak olursak;

  Doğuştan gelen faktörler; mizaç

  Çevresel faktörler; kişinin deneyimleri. okul, aile, dış çevresi vb.

  Makro sistem faktörleri; kültürel çevre, küreselleşme vb.

  Bu üç faktörün bir araya gelmesiyle kişilik oluşur.

  Merkezler

  Her insanda duyusal, fiziksel ve zihinsel olmak üzere üç merkez vardır. Her insan da bir merkez baskın, bir merkez yardımcı ve bir merkez ise çekiniktir.

   9 mizaç tipini merkezlere göre ayıracak olursak;

  Duygusal merkezli insanlar duygusal zekaları yüksek, empatik, duygusal tatmini arayan insanlardır. İsteme, sevme, elde etme ve ilgilenme eğilimli olan bu insanların beyin merkezi, orta beyinde ki limbik sistemdir. Hissetme, onay, güç, ilham bu kişiler için çok önemlidir.

  Duygusal merkezliler;

  2)Yardımsever:Cömert, çabuk duygulanır, sevmek ve sevilmek isteyen, insanları memnun etmeye çalışan,

  3)Başarı Odaklı:Azimli, hırslı, kendine güvenir, kolay konsantre olan, yarışmacı,

  4)Özgün:Hayalperest,hassas, anlam arayışında, özgün olmaya çalışan.

 Zihinsel merkezli insanlar da zihinsel faaliyetler ön plandadır.  Düşünce odaklı, mantıklı, tutarlı, iyi sentez yapabilen ve objektif olan bu insanlar daha çok ön beyinlerini kullanırlar. Merak etme ve bilme arzuları onlar için çok önemlidir.

  Zihinsel Merkezliler;

  5)Araştırmacı:Toplumdan uzak, bilgiyi ve kavramayı önemseyen, kavramsallaştırma eğilimli,

  6)Sorgulayıcı:Temkinli, tedbirli, güven arayışında, kaygılı olmaya eğilimli, 

  7)Maceracı:Dışa dönük, hareketli, hayattan keyif almaya çalışan.

 

  Fiziksel merkezli insanlar için fiziksel faaliyetler zihinsel faaliyetlerden daha önemli ve ön plandadır. Arka beyinleri baskın olan bu insanlar koruma, kollama, eksiklikleri tamamlama eğilimindedirler.  Bedensel haz ve doyuma öenm verirler ve düşünmektense uygulamakta daha başarılıdırlar.

  Fiziksel Merkezliler;

  8)Meydan Okuyan:Güçlü, mücadele eğilimli, lider, kendinden emin, iş bitirici

  9)Barışçı:Uyumlu, uzlaşmacı, empatik, sakin, çatışmaktan kaçınan,

  1)Mükemmeliyetçi:İdealist, disiplinli, detaycı, eleştirel, sorumluluklara önem veren.

  Kanat Mizaç

  Resimde de görüldüğü gibi Enneagram dairesel bir yapıdır. Her mizaç kendinden bir önceki ve bir sonraki mizaçtan özellikler alır. Eğer 9 mizaçlı iseniz kanat mizacın 1 ya da 8 dir. Kanat mizaçlar herkesi aynı şekilde etkilemez kimi kişilerin kanat mizacı baskınken kimi kişilerinki ise daha çekiniktir.

  Aşağıdaki linklere tıklayarak istediğiniz mizacın genel özelliklerine ulaşabilirsiniz;

  Enneagram Tip 1: Mükemmeliyetçi
  Enneagram Tip 2: Yardımsever
  Enneagram Tip 3: Başarı Odaklı
  Enneagram Tip 4: Özgün
  Enneagram Tip 5: Araştırmacı

  Enneagram Tip 6: Sorgulayıcı
  Enneagram Tip 7: Maceracı
  Enneagram Tip 8: Meydan Okuyan
  Enneagram Tip 9: Barışçı